کج خُلقی و حسن خُلق

کج خلقی

کج خلقی جزو رذایل اخلاقی است. کج خلقی یعنی بد اخلاقی (غر زدن ، گله کردن ، متوقع بودن ، راضی نبودن) . متأسفانه کج خلقی از آن بحث هایی است مردم آن را در دین حساب نمی کنند( مثلاً خانمی ظاهراً مؤمن و نماز خوان است ولی کج خلق است).

 ثمرات کج خلقی:

غلظت و درشتی در حرف زدن، انقباض روی و دلتنگی، بدکلامی، نداشتن آرامش ، همیشه محزون بودن ، همیشه غم و اندوه داشتن ، همیشه در عذاب و ناراحتی بودن، مردم مسخره اش می کنند، مردم از او دور می شوند، کج خلقی انسان را از خدا دور می کند، کج خلقی انسان را به اسفل جهنم می رساند، گناه بد خلقی آمرزیده نمی شود، توبه اش قبول نمی شود:

از ثمرات کج خلقی غلظت و درشتی در حرف زدن است. آدمهای کج خلق، خشن حرف می زنند، درشت حرف می زنند. تند حرف می زنند؛ تندی که به طرف مقابل بَر بخورد. از ثمرات کج خلقی، انقباض روی است و انسانهای کج خلق دلشان تنگ است( از کوزه همان تراود که در اوست). انسانهای کج خلق بیشتر از همه خودشان را عذاب می دهند. انسانهای کج خلق آرامش ندارند و همیشه ازیک چیزی ناراحت هستند. انسان بد خلق هیچ چیز بر وفق مرادش نیست و به همین دلیل خود را معذب می کند.

روزی به پیامبر(ص) گفتند فلان خانم روزها روزه می گیرد و شبها نماز شب می خواند ولی بد اخلاق است و همسایه ها از دستش عاصی هستند. پیامبر(ص) فرمودند:" هیچ خیری در او نیست و او از اهل جهنم است". بعضی از بزرگان گفته اند:" اگر مصاحبت و همنشینی کنم با یک انسان فاسق فاجر خوش اخلاق، بیشتر دوست دارم تا با یک عابد کج خلق بنشینم". این حرف حساب و کتاب دارد یعنی یک انسان فاسق ولی خوش اخلاق را خداوند به دلیل خوش خلقی اش ، توفیق توبه می دهد و به بهشت می رود ولی انسان کج خلق به دلیل کج خلقی اش عباداتش قبول نمی شود و به جهنم می رود. پس کج خلقی انسان را جهنمی می کند. خداوند از انسان بد اخلاق توبه را قبول نمی کند، عذاب قبرش خیلی شدید است، مردم مسخره اش می کنند و دوستش ندارند، انسان کج خلق از خدا و مردم دور می شود. چون انسان کج خلق بد اخلاق می شود و مردم از او دور می شوند.

معالجۀ کج خلقی

معالجۀ کج خلقی این است که انسان مفاسد کج خلقی را بفهمد(دنیوی و اخروی): انسان بد اخلاق در دنیا دائماً در حال حرص خوردن است و مردم از او دور می شوند، انسانهای بد اخلاق زندگی سختی دارند چون هیچ وقت در زندگی اش آسایش و راحتی ندارد و عواقب اخروی دارد: جهنم می رود و آمرزش برایشان نیست و توبه آنها قبول نمی شود ، عذاب قبرشان زیاد است و ...

حسن خُلق

"حسن خُلق"، ضد صفت "کج خلقی" است. پیغمبرخدا(ص) فرمودند که: "در کفّۀ میزان اعمال در روز قیامت ، چیزی بهتر از حسن خلق نیست ". و روزی به بنی اعمام خود فرمودندکه "ای فرزندان عبدالمطلب اگر وسعت آن را نداریدکه مردم را به اموال خود وسعت دهید پس با ایشان به گشاده رویی ملاقات کنید". و نیز آن حضرت فرمودند که :"خدا دین اسلام را خالص از برای خود گردانید. و صلاحیت ندارد از برای این دین، مگر سخاوت و حسن خلق. پس دین خود را به این دو زینت دهید".

خوش اخلاقی عمر انسان را طولانی می کند. چون انسانهای خوش اخلاق، بدن شان در اعتدال است ولی در بدن شخص بداخلاق یک سری هورمونهایی ترشح می شود که باعث تولید سمّ در بدن  می شود.

پاداش حسن خلق: 1- کفّۀ ترازوی اعمال انسان را در قیامت سنگین می کند. 2-حسن خلق انفاق به مردم حساب می شود. 3- حسن خلق زینت دین است. 4- انسانی که حسن خلق دارد ایمانش افضل است. 5- حسن خلق سبب نزدیکی به ائمه(ع) می شود(چون سنخیت پیدا می کند با ائمه(ع) ولی انسان بداخلاق با ائمه(ع) سنخیت ندارد). 6- حسن خلق سبب پاک شدن گناهانمان می شود و باعث بالا رفتن درجاتمان در قیامت می شود. 7- حسن خلق هم در دنیا و هم در آخرت سبب خیر است.

پیامبر(ص) می فرماید: "بنده ای می شود کم عبادت باشدولی به واسطۀ حسن خلق در آخرت به درجات عظیم و اشرف منازل برسد". و حضرت امام همام جعفربن محمّدصادق(ع) فرمودند: "نیکی و خوش خلقی، ولایات را آباد می گرداند و عمرها را زیاد می کند ". و همچنین از فضایل خوش خلقی در فرمایشات ایشان اشاره شده است که: خوش خلقی دوستی مردم را به همراه دارد. ثواب جهاد در راه خدا را دارد . باعث ورود انسان به بهشت و دوری از جهنم می شود. انسانهای خوش اخلاق مرجع بندگان خدا می شوند. هر کس گرفتاری داشته باشد سراغ او می آید. هر خوش خلقی را خدا و خلق خدا دوست دارند و همیشه محل فیض و رحمت خدا، و مرجع بندگان خداست.

   منبع: معراج السعادة - مرحوم ملا احمد نراقی