گزیده ای از کلاس مهارتهای زندگی-قسمت اول

مهارتهای زندگی

اولین مهارت ، "خودآگاهی" است. خود آگاهی پایۀ همۀ مهارتهاست. هر کسی خودآگاهی را نداشته باشد و مهارتهای دیگر را یاد بگیرد، زیاد مشکلی از او حل نخواهد شد.

در روانشناسی یک خانواده بصورت یک مثلث فرض می شود که رأسهای آن تشکیل شده از خودم ،همسرم و فرزندانم. ما میخواهیم یک خانواده سالم داشته باشیم.

اگر میخواهیم زندگی سالمی داشته باشیم باید اول از خودآگاهی شروع کنیم. خودمان را چگونه بشناسیم؟

اول باید روی ویژگیهای خودمان یکی یکی دقت کنیم. ویژگیهای ظاهری مانند قد،وزن،قیافه و از این قبیل نیازی به جستجو ندارد و مشخص هستند و همۀ اینها را می شناسیم. اما گره ای که اینجا وجود دارد اینست که بسیاری از ما از ظاهر خودمان راضی نیستیم. مثلاً چرا من لاغرم؟ چرا من قدم کوتاه است؟ چرا؟و چرا؟....

 این یک گره در زندگی ما است. باز کردن این گره خیلی راحت است: یا "درمان" یا "پذیرش". اگر میتوانم تغییرش میدهم، شاید از نظر من عیب هست ولی از نظر دیگران عیب نباشد. می خواهم این عیبم را تغییر بدهم. اگر میتوانم باید شروع کنم و اگر نمیتوانم باید بپذیرم که من همینم که هستم، ظاهرم همین است که خدا داده است. اگر بپذیرم که ظاهرم همین است و نمیتوانم تغییرش بدهم و ظاهری است که خدا به من داده است، آرامش دارم. کسانی که ظاهر خودشان را نمی پذیرند دائماً در استرس و پریشانی هستند.

باید عواطف و احساساتمان را بشناسیم. مثلاً مهربان هستم؟ کسی هستم که زود عصبانی می شوم؟ و....

باید استعدادهایی که داریم را بشناسیم: استعداد مان چیست؟ در چه کاری استعداد داریم؟ استعدادها را به خودمان تحمیل نکنیم. ممکن است به یک کاری علاقه داشته باشیم  ولی استعدادش را نداشته باشیم. مثل یک دانشجویی که یک رشته ای را انتخاب می کند و چهار سال وقت می گذارد و بعد می بیند که اصلاً بدردش نمی خورد و می گوید ایکاش این رشته را اصلاً انتخاب نکرده بودم. چرا؟ چون علاقه داشته ولی استعدادش را نداشته است.

اگر خودشناسی داشته باشیم در انتخابهایمان اشتباهات خیلی کمتری رخ می دهد. خود آگاهی در زندگی عادی هم خیلی کمکمان می کند. مثلاً من دوستی دارم و می خواهم با او رابطه خانوادگی و عاطفی داشته باشم، می خواهم همسرانمان هم رابطه داشته باشند و با هم رفت و آمد داشته باشیم. آیا با این فرد رفت و آمد و رابطه برقرار کنم؟ نه! روی این خودآگاهی که دارم تمرکز کنم خوب ها و بدها از نظر من و او ممکن است خیلی فرق کند(مثلاً یک نفر از نظر من خیلی خوش تیپ است ولی از نظر دیگری نه. چون خوش تیپی یک امر نسبی است). ممکن است من هیچ چیز را از همسرم پنهان نکنم ولی او دوست ندارد هر حرفی را به همسرش بگوید. اگر ما با هم ارتباط برقرار کنیم به احتمال 90درصد این رابطه بهم می خورد. یک آسیبی به من و طرف مقابلم وارد می شود. چرا؟

چون مثلاً وقتی من این حرف را زدم و دوست نداشتم همسر او بفهمد ولی او مسرّانه میگوید که دوست ندارد هیچ چیز را از همسرش پنهان کند. در این مورد من می توانم بگویم رفتار او بد است اما ممکن است از نظر من بد باشد ولی از نظر دیگران خوب باشد.

اگر خود آگاهی داشته باشیم و در هر کاری که می خواهیم وارد شویم، اول خود آگاهی خود را مرور کنیم که من چه جور آدمی هستم؟ و احساسات و عواطفم چگونه است؟ اعتقاداتم چیست؟ و حالا در مورد ارتباطی که می خواهم برقرار کنم بررسی کنم که آیا با احساساتم ، با شرایط اجتماعی ام ، با اعتقاداتم هماهنگی و مطابقت دارد و یا متناقض است؟ اگر مطابقت دارد به احتمال زیاد راه من درست است و باید جلو بروم اما اگر متناقض است نباید جلو بروم.

ما در علوم انسانی 100 درصد نداریم. همۀ کارها را در آیات قرآن نیز آمده که در آخر توکل کنید به خدا. پس همۀ امور 100درصد در دست ما نیست تا آنجایی که می توانیم و عقل و منطق ما جواب می دهد، پیش می رویم و در نهایت نتیجه را به خدا بسپاریم و توکل کنیم به خدا.