حقیقت اسلام

حضرت علی علیه السلام در حکمت 125 نهج البلاغه می فرمایند:

لَاَنْسُبَنَّ الْإِسْلاَمَ نِسْبَةً لَمْ یَنسُبْهَا أَحَدٌ قَبْلِی.
الْإِسْلاَمُ هُوَ التَّسْلِیمُ، وَالتَّسْلِیمُ هُوَ الْیَقِینُ، وَالْیَقِینُ هُوَ التَّصْدِیقُ، وَالتَّصْدِیقُ هُوَ الْإِقْرَارُ، وَالْإِقْرَارُ هُوَ الْأَدَاءُ، وَالْأَدَاءُ هَوَ الْعَمَلُ.

هر آینه اسلام را چنان تعریف می کنم که احدی قبل از من نکرده است. اسلام، همان تسلیم و تسلیم،  همان یقین و یقین، همان تصدیق و تصدیق، همان اقرار و اقرار، همان ادا کردن و ادا ، همان عمل است.

این تعریف از اسلام به بیانی همان توحیدولایی است. البته این فرمایش مولا (ع) که احدی قبل از من، اسلام را چنین تعریف نکرده، به این معنی نیست که حضرت رسول (ص) این درجه را نداشتند بلکه ایشان جامع مراتب بودند. اما در مقام رسالت، به دلیل بقایای فرهنگ جاهلیت در بین مردم و عدم استعداد آنان برای ادراک بطن دین ، بیشتر به ظاهر دین پرداختند و بطن آن را به حضرت علی (ع) سپردند تا ایشان بسیاری از حقایق را معرفی کنند.

حضرت علی(ع) اسلام را در چند رتبه معرفی می کنند: تسلیم ، یقین ، تصدیق ، اقرار ، ادا و عمل.